Enghreifftiau o Senarios Heriol i Arfarnwyr
Fel arfarnwr, efallai y byddwch yn dod ar draws sefyllfaoedd sensitif neu gymhleth o bryd i'w gilydd yn ystod y broses arfarnu. Isod mae enghreifftiau o senarios heriol, ynghyd â chanllawiau ymarferol ar sut i ymateb yn effeithiol, yn broffesiynol, ac yn unol ag egwyddorion arfarnu.
SENARIO 1 - Arfarnwr ddim yn ymgysylltu ac yn Anhrefnus
Mae'n anodd ymgysylltu arfarnwr yn y broses arfarnu. Mae'n cymryd sawl cyfaddawd ar ddyddiad, amser a lleoliad i drefnu'r cyfarfod. Pan fydd y cyfarfod yn digwydd, maen nhw'n cyrraedd yn hwyr, ac mae galwadau gan eu derbynnydd yn aml yn torri ar draws y sesiwn. Yn ystod y toriadau hyn, maen nhw'n cynghori eu derbynnydd y dylai cleifion naill ai aros nes bod yr arfarniad wedi gorffen neu fynychu'r Adran Damweiniau ac Achosion Brys.
Er gwaethaf canllawiau blaenorol ar bwysigrwydd myfyrio, dim ond rhestr o gyfarfodydd (y mae llawer ohonynt yn cael eu noddi gan gyffuriau) a nodiadau byr ar erthyglau BMJ yw eu dogfennaeth yn bennaf. Nid oes unrhyw dystiolaeth wirioneddol o sylwebaeth fyfyriol na dysgu.
Argymhellion:
- Cydnabod y gallai'r arfarnwr fod dan bwysau ond atgoffwch nhw o bwysigrwydd ymgysylltu'n ystyrlon yn y broses.
- Atgoffwch nhw fod yr arfarniad yn gyfrifoldeb proffesiynol a hefyd yn gyfle i fyfyrio, dysgu a meddwl am sut maen nhw am ddatblygu.
- Gofynnwch i'r arfarnwr gyfyngu ar ymyriadau lle bo modd. Os bydd y cyfarfod yn cael ei amharu’n barhaus, ystyriwch ail-drefnu neu adleoli i sicrhau sgwrs fwy cynhyrchiol.
SENARIO 2 - Defnydd Deallusrwydd Artiffisial mewn Arfarniad
Rydych chi'n arfarnu graddedig meddygol rhyngwladol yn ei swydd gyntaf yn y DU. Wrth ddarllen eu deunydd arfarnu mae'n dod yn amlwg bod yr iaith a ddefnyddir yn annaturiol ac yn ysgolheigaidd, nid yw'r geiriau a'r gramadeg a ddefnyddir yn rhywbeth y byddech chi fel arfer yn dod ar eu traws mewn deunydd arfarnu. Rydych chi'n amau eu bod nhw wedi defnyddio AI i baratoi eu gwybodaeth a'u myfyrdod ar gyfer yr asesiad.
Argymhellion:
- Osgowch wneud cyhuddiadau uniongyrchol ac agorwch ddeialog i ddeall eu dull o baratoi eu deunydd arfarnu.
- Archwiliwch ddealltwriaeth yr unigolyn o fyfyrio a'i bwrpas mewn arfarnu
- Archwiliwch ddealltwriaeth yr unigolyn o'r deunydd a chanfod unrhyw ddysgu, newidiadau neu fyfyrdodau ar y pwnc, gan gofio y gallent fod wedi defnyddio deallusrwydd artiffisial i oresgyn rhwystr iaith ysgrifenedig.
- Cynigwch ganllawiau ar broses asesu’r DU neu eu cyfeirio at adnoddau perthnasol.
SENARIO 3 - Ynghylch Adborth Cleifion
Mae arfarnwyr yn dod ag adborth ei gleifion (ymarfer 360) i'r arfarniad. Mae'r sgoriau o dan broffesiynoldeb a chwrteisi yn sylweddol is na'r meincnod, a dim ond 50% o'r ymatebwyr sy'n nodi y byddent yn dymuno gweld y meddyg eto. Mae sylwadau testun rhydd yn cynnwys:
- “Mae’r meddyg hwn yn anghwrtais”
- “Roeddwn i’n teimlo nad oedd gen i amser i drafod fy mhroblemau”
- “Anwybyddodd fi”
- "Cododd ei lais”
Yn eu myfyrdod ysgrifenedig, mae'r arfarnwr yn datgan:
“Fe wnes i gynnal yr ymarfer 360 hwn tra roedden ni’n newid systemau cyfrifiadurol ac felly nid oedd gen i fynediad at gofnodion cleifion. Yn ystod y cyfnod hwn, roeddwn i'n rhedeg 30-45 munud yn hwyr yn rheolaidd ac er gwaethaf gwybod fy mod i'n gweithio dan bwysau, roedd llawer o gleifion yn anghwrtais ac yn gofyn llawer. Felly nid wyf yn poeni bod yr adborth yn negyddol.”
Argymhellion:
- Archwiliwch sut maen nhw'n teimlo am yr adborth ac anogwch nhw i fod yn agored ac yn chwilfrydig ynghylch yr hyn y gallen nhw ei ddysgu ohono.
- Nodwch batrymau neu themâu sy'n codi dro ar ôl tro yn yr adborth i'w helpu i ddeall sut maen nhw'n cael eu cyfleu i gleifion.
- Anogwch fyfyrio ar sut y gallai cleifion fod wedi teimlo a beth y gellid ei wneud yn wahanol y tro nesaf.
- Os daw'n amlwg bod problemau dyfnach yn digwydd fel gorweithio neu anawsterau cyfathrebu, cyfeiriwch nhw at wasanaethau lles neu hyfforddiant sgiliau cyfathrebu.
SENARIO 4 - Trallod yn Gysylltiedig ag Ymddygiad Cydweithwyr
Yn ystod y cyfarfod arfarnu, mae'r unigolyn yn dod yn ofidus wrth drafod ei berthnasoedd gwaith. Maen nhw'n datgelu eu bod nhw'n ei chael hi'n anodd iawn gweithio gyda Dr X, a bod hyn yn effeithio'n negyddol ar eu hiechyd meddwl a'u hagwedd at waith.
Pan ofynnir i’r unigolyn ymhelaethu, mae nhw’n egluro bod Dr X yn aml yn eu "cwffwrdd", sy'n eu gwneud yn anghyfforddus. Maent yn disgrifio cyswllt corfforol dro ar ôl tro, gan gynnwys:
- Rhoi braich o'u cwmpas neu eu patio ar y cefn.
- Rhoi llaw ar eu coes yn ystod cyfarfod diweddar,
- Rhoi cwtsh annymunol iddyn nhw pan oedden nhw ar eu pennau eu hunain, ac yn ystod y cyfnod hwnnw roedden nhw'n teimlo fod "dwylo yn crwydro".
Mae'n amlwg bod yr unigolyn yn ofidus. Pan ofynnwyd iddynt a ydyn nhw wedi ceisio cefnogaeth, maen nhw'n dweud eu bod nhw ond wedi ymddiried mewn ffrind y tu allan i'r gwaith. Maent yn mynegi amharodrwydd i godi'r mater yn ffurfiol, gan nodi dylanwad Dr X yn yr adran ac yn ofni’r goblygiadau. Maen nhw hefyd yn sôn am ystyried mynd ar gyfnod o salwch i gael seibiant.
Argymhellion:
- Byddwch yn gefnogol ac atgoffwch nhw fod eu lles yn flaenoriaeth.
- Archwiliwch a fyddent yn ystyried siarad â rhywun yn gyfrinachol (e.e., AD, iechyd galwedigaethol neu wasanaeth cymorth proffesiynol).
- Cyfeiriadau at adnoddau lles a chymorth
SENARIO 5 - Cyhuddiad o Fwlio
Ar ddechrau'r cyfarfod arfarnu, gofynnwch i'r unigolyn beth yr hoffent ei drafod yn gyntaf. Maent yn ymddangos mewn gofid ac yn rhannu ers cau eu ffolder arfarnu eu bod wedi cael gwybod bod cydweithiwr wedi gwneud cyhuddiad o fwlio yn eu herbyn.
Maen nhw'n dyfalu y gallai'r gŵyn fod wedi dod gan "myfyriwr meddygol a adawodd sesiwn addysgu mewn dagrau yn ddiweddar," neu " o bosibl nyrs nad oedd yn gallu derbyn jôc am ei hymddangosiad ."
Argymhellion:
- Osgowch gymryd rhan mewn dyfalu ynghylch pwy wnaeth y gŵyn neu a yw'n ddilys.
- Anogwch nhw i feddwl am sut y gallai eraill weld eu hymddygiad a sut y gallent addasu eu dull o weithredu yn y dyfodol.
- Cynghorwch nhw i geisio cyngor gan Adnoddau Dynol neu wasanaethau proffesiynol ar sut i ymateb i'r honiadau mewn ffordd adeiladol.